Akciğer kanseri, akciğer hücrelerinin anormal hale gelmesi ve kontrolsüz çoğalmasıyla oluşan bir hastalıktır. Sonraki aşamada kontrolsüz çoğalan bu hücreler çevre dokulara ve akciğer dışındaki organlara yayılabilir.
Akciğer kanseri ülkemizde ve dünyada erkeklerde en sık görülen kanser türüdür. Ülkemizde kanser olan her dört erkekten biri akciğer kanseridir.
RİSK FAKTÖRLERİ
- Sigara, puro, pipo, nargile (tütün ürünleri) içimi: Sigara kullanımı akciğer kanserinin en sık görülen nedenidir (%90’dan fazla). Puro, pipo ve nargile kullananlarda da risk artmıştır.
- Pasif içicilik; başkalarının içtikleri veya yanan tütün ürününden -sigara, puro, pipo, nargile, elektronik sigara gibi- kaynaklanan dumanı soluyanlarda risk artmıştır.
- Asbest: İnşaat ve bazı üretim işlerinde (gemi, izolasyon ve otomotiv) çalışan kişilerde risk artmıştır. Bununla birlikte ülkemizde bazı bölgelerde toprağın doğal yapısında bulunduğundan çevresel temas da önemlidir.
- Radon gazı: Toprağın doğal yapısında bulunur. Ev içi radon maruziyetinin en önemli nedeni binanın temelindeki toprak ve kayalardır.
- Uranyum, berilyum, vinil klorid, nikel kromat, kömür ürünleri, hardal gazı, klormetil eterler, petrol ürünleri gibi kansere yol açan kimyasallara maruziyet
- Kişinin kendisinde veya ailesinde akciğer kanseri öyküsünün olması
- Yüksek düzeyde hava kirliliği
- İçilen suyun yüksek oranda arsenik içermesi
- Akciğerlere radyasyon tedavisi uygulanması
- Akciğerde bazı hastalıklar sonrasında kalan yara izi (skar) gelişimi: Verem Hastalığı (tüberküloz) sonrası gibi
BELİRTİLER
Çoğunlukla akciğer kanseri vücuda yayılıncaya kadar herhangi bir belirti oluşturmaz. Erken evrede belirtiler bazı akciğer kanseri tiplerinde görülebilmektedir. Belirtiler ilk görüldüğünde doktora gidilirse, daha erken bir safhasında kanser teşhisi konabilir ve tedavi daha etkili olabilir. Akciğer kanserinin en sık görülen belirtileri şunlardır:
- Geçmeyen veya giderek kötüleşen öksürük
- Öksürürken kan veya kanlı balgam çıkarmak
- Derin nefes alırken, öksürürken veya gülerken kötüleşen göğüs ağrısı
- İştahsızlık, kilo kaybı
- Halsizlik, yorgunluk
- Ses kısıklığı
- Nefes darlığı
- Sürekli tekrarlayan veya geçmeyen bronşit veya zatürre gibi akciğer enfeksiyonları
TANI YÖNTEMLERİ
Muayene ve akciğer grafisi bulguları ile akciğer kanserinden şüphe edilen hastalarda öncelikle hastalıklı bölgeye nasıl ulaşılabileceğine karar vermek için bilgisayarlı tomografi (BT) çekilir. Hastaların çoğunda tanı için akciğerlerden doku parçası alınır. Bu işleme biyopsi adı verilir. Kanserin vücuttaki yayılımı hakkında bilgi sahibi olmak için başka testler yapılabilir.
TEDAVİ
Akciğer kanserinde genel olarak cerrahi, ışın tedavisi (radyoterapi) ve ilaç tedavisi (kemoterapi) gibi farklı tedavi seçenekleri uygulanmaktadır.
KORUNMA
- Sigara başta olmak üzere tüm tütün ürünlerinden uzak durmak
En iyisi sigara ve diğer tütün ürünlerine hiç başlamamaktır ancak başlandıysa da bırakmak gerekmektedir. Yaşa veya ne kadar süre kullanıldığına bakılmaksızın, sigara başta olmak üzere tüm tütün ürünlerini kullanmayı bırakmak; tütün ürünlerinin neden olduğu birçok hastalıkta olduğu gibi akciğer kanseri riskini de düşürmekte ve sağlıklı bir şekilde daha uzun yaşamaya yardımcı olmaktadır.
- Pasif içici olmamak
- Radona ve kansere neden olan kimyasallara maruz kalmaktan kaçınmak
- Sağlıklı beslenmek
Bazı bilimsel kanıtlar, meyve ve sebzelerden zengin beslenmenin akciğer kanserinden korunmada yardımcı olduğunu göstermiştir.